Op 11 februari heeft de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een brief verstuurd aan de Tweede Kamer inzake de instellingsaccreditatie. In deze brief doet de minister een voorstel voor het zinvoller verantwoorden van kwaliteit door een stelstel in te richten met meer accent op de instellingsaccreditatie en lichtere opleidingsaccreditaties.

De minister betoogt in deze brief dat kwaliteitscultuur binnen een instelling van belang is voor de kwaliteit van het onderwijs en de borging ervan. Zij stelt dat een sterke kwaliteitscultuur van een instelling vergt dat zij een lerende organisatie is en daarvoor de nodige checks and balances heeft ingericht. Daarnaast is een sterkere verbinding met de omgeving nodig om tot verbetering te komen. De kwaliteit van de dialoog die wordt gevoerd met direct betrokkenen (zoals studenten en docenten) en met de omgeving (zoals het beroepenveld en andere onderwijsinstellingen) is hiervoor essentieel.

Groeiende aandacht voor kwaliteitscultuur

Bij de introductie van het NVAO Beoordelingskader 2018 zijn er standaarden geformuleerd waarin meer aandacht kwam voor kwaliteitscultuur, namelijk:

• Standaard 4 van de Instellingstoets Kwaliteitszorg luidt: De instelling is gericht op ontwikkeling en werkt systematisch aan de verbetering van haar onderwijs.
• Standaard 9 van het uitgebreide kader voor opleidingsaccreditatie luidt: De opleiding kent een expliciete en breed gedragen kwaliteitszorg, bevordert de kwaliteitscultuur en is gericht op ontwikkeling.

Sinds 2018 gaat het accreditatiestelsel uit van meer eigen verantwoordelijkheid en sindsdien groeit de aandacht voor het stimuleren van een sterke kwaliteitscultuur. Vanaf 2024 krijgen onderwijsinstellingen de mogelijkheid zich meer te profileren en een eigen invulling te geven aan hun onderwijskwaliteit en het daarbij behorende beoordelingskader. Dit kan volgens de minister alleen als er wederzijds vertrouwen is. Dit is tevens een belangrijk component van een sterke kwaliteitscultuur. Door meer aandacht te hebben voor de kwaliteitscultuur kan gewerkt worden aan de innovatie van het kwaliteitszorgsysteem. Een wens die vele onderwijsinstellingen hebben.  

Door meer aandacht te hebben voor de kwaliteitscultuur kan gewerkt worden aan de innovatie van het kwaliteitszorgsysteem.

Waarden

Hobéon verzorgt verschillende online masterclasses, workshops en adviestrajecten rondom het thema kwaliteitscultuur. Tijdens de masterclasses voeren we het gesprek over het begrip ‘kwaliteitscultuur’. Hieruit blijkt dat dit begrip in veel gevallen en op verschillende niveaus in onderwijsorganisaties (professional, team, management en bestuur) een andere betekenis heeft. De waarden die daaraan ten grondslag liggen, verschillen niet. Vanuit waarderend perspectief onderzoeken we hoe deze waarden er in de praktijk uit zien. Vaak blijkt dat er al veel focus is op kwaliteit. Maar het blijft dan steken op de borging ervan. De vraag die dan naar boven komt is ‘Hoe veranker je de huidige kwaliteit en hoe kan een sterkere kwaliteitscultuur hieraan bijdragen?’ Het antwoord hierop is het in co-creatie creëren van een werkwijze die aansluit op de behoefte van de docent en die direct resultaat oplevert voor de student. Een aantal voorbeelden hiervan die zijn opgehaald tijdens de masterclasses zijn 1) het structureel ophalen van informatie uit de praktijk zoals actuele vraagstukken en ontwikkelingen in het beroep, 2) de succesfactoren voor het toepassen van nieuwe onderwijsconcepten en 3) de aansluiting hiervan op de huidige onderwijspraktijk.   

In de praktijk zie ik dat het een grote uitdaging is om aandacht te creëren voor de waarden die ten grondslag liggen aan onderwijskwaliteit, de vertaling ervan naar de praktijk te maken en dit congruent en consistent toe te passen op alle niveaus van de onderwijsinstelling. Door kritische gesprekken te voeren over wat wel en niet nodig is om kwaliteit te borgen, kan op een zinvolle manier kwaliteitsgericht gewerkt worden op elk niveau in de onderwijsorganisatie. Kortom, werken aan een sterkere kwaliteitscultuur is een essentiële stap om op een duurzame wijze innovatie te realiseren op het gebied van kwaliteitsmanagement.  

Vaak blijkt dat er al veel focus is op kwaliteit. Maar het blijft dan steken op de borging ervan.

Advies en masterclasses over kwaliteitscultuur

Heeft u vragen over de ontwikkeling van uw kwaliteitscultuur, dan informeer ik u graag. U kunt mij bereiken via heleen.hanssens@hobeon.com of telefonisch via 070 30 66 800. Ik verzorg ook (online) masterclasses over kwaliteitscultuur. Hierover leest u meer op onze website.