Blog

De kwaliteit van docenten borgen

Nog niet zo lang geleden was het vanzelfsprekend dat een docent een ‘alleskunner’ was. Lesgeven, groepen begeleiden, afstudeerders beoordelen, toetsen ontwikkelen en ga zo maar door. Maar die vanzelfsprekendheid wordt minder, want het docentschap stelt steeds hogere eisen aan professionals.

Enkele voorbeelden: in het hbo groeit de aandacht voor de borging van het eindniveau. In het mbo is een vergelijkbare ontwikkeling zichtbaar. De eisen aan de kwaliteit van toetsen en beoordelen van docenten zijn aangescherpt. De focus op studiesucces en kwaliteit zorgt voor stringentere eisen aan de begeleiding van studenten, of het nu gaat om studieloopbaanbegeleiding of om vakinhoudelijke coaching. Ook professionaliseren examencommissies zich in rap tempo onder invloed van de nieuwe onderwijswetgeving.

In het mbo groeit de aandacht voor borging van de bekwaamheid van docenten mede onder invloed van Focus op Vakmanschap, het Lerarenregister en dergelijke. In het hbo vormen de prestatieafspraken gemaakt met de staatsecretaris de basis voor verdere professionalisering. En voor aangewezen instellingen is er het Hoofdlijnenakkoord tussen OCW en NRTO waarin afspraken zijn gemaakt over de borging van de kwaliteit van onder andere de docenten. 

Perspectieven

De huidige ontwikkelingen bieden onderwijsinstellingen en docenten interessante perspectieven, niet alleen vanuit de optiek van kwaliteit en kwaliteitszorg, maar ook vanuit de HRM invalshoek.

Ook wordt de ‘norm’ wat onder goede basiskwaliteit van docenten wordt verstaan, meer bespreekbaar. En daarnaast kunnen docenten, met behoud van hun brede inzetbaarheid, zich verder ontwikkelen én zich profileren op specifieke bekwaamheden.

Tegelijkertijd beluisteren we bij instellingen tal van vragen:

  • Wat betekenen onze onderwijsambities concreet voor de competenties van onze docenten in de komende jaren?
  • Hoe hoog leggen we de lat en wanneer hebben we ons doel bereikt?
  • Welke competentieprofielen onderscheiden we dan en hoeveel van onze docenten voldoen daar nu al aan? Hoe krijgen we daar trouwens zicht op?
  • Welke scholingsmaatregelen moeten we nog treffen om onze docenten op het gewenste niveau te krijgen én te houden?
  • En last but not least: zijn we al met al ‘in control’ met onze aanpak voor het borgen en verbeteren van de bekwaamheid van onze docenten.

Certificering van kwalificatiebeleid en/of persoonscertificering

Hobéon heeft twee instrumenten ontwikkeld, die onderwijsinstellingen kunnen helpen bij de  beantwoording van bovenstaande vragen.

Certificering van kwalificatiebeleid

Onderwijsinstellingen kunnen hun kwalificatiebeleid door Hobéon laten valideren op zijn werking, zowel op papier (documentenanalyse) als in de praktijk (audit en steekproefgewijze verificatie bij docenten). Deze beoordeling leidt tot een antwoord op de vraag in hoeverre een onderwijsinstelling ‘in control’ is over het eigen kwalificatiebeleid voor het borgen en verbeteren van de bekwaamheid van docenten.

Aan de beoordeling ligt een analysekader ten grondslag, gebaseerd op het Hobéon Keurmerk voor Kwaliteit (HKK). Bij een positieve uitkomst ontvangt de instelling een HKK-certificaat. Hiernaast ontvangt de instelling bovendien aanbevelingen voor verdere ontwikkeling van het kwalificatiebeleid.

Persoonscertificering

Deze benadering geeft een antwoord op de vraag welke docenten bewezen bekwaam zijn op vooraf vastgestelde gebieden en op grond van bijbehorende kwaliteitscriteria.

Hobéon heeft daartoe twee jaar geleden een systeem voor persoonscertificering in het onderwijs ontwikkeld. Aan de basis hiervan staan heldere competentieprofielen, als norm en referentiekader voor de professionalisering van medewerkers. Daarmee is voor iedereen helder wat het ‘punt aan de horizon’ is, waarop gekoerst wordt.
De docent die bewezen bekwaam is, ontvangt een certificaat. De onderwijsinstelling ontvangt daarnaast concrete aanbevelingen op welke inhoudelijke punten het professionaliseringsbeleid nog aangescherpt kan worden. De instelling weet op deze wijze ook waar zij staat.

Na enkele pilots met onderwijsinstellingen is dit systeem inmiddels operationeel voor een aantal functiegebieden, namelijk beoordelaars/assessoren en begeleiders. Op andere gebieden zijn competentieprofielen in ontwikkeling of (mede in samenspraak met de klant) tot ontwikkeling te brengen. Voorbeelden hiervan zijn leden van examencommissies en toetsconstructeurs. 

Meer informatie

In beide gevallen, certificering van kwalificatiebeleid en persoonscertificering, zetten wij onze expertise en jarenlange ervaring  graag in om de ambities van instellingen en docenten te ondersteunen. Onze benaderingswijze is identiek aan die bij onze andere beoordelingspraktijken, ofwel ontwikkelingsgericht, situationeel bepaald, praktisch en werkbaar.

Met vragen over certificering van kwalificatiebeleid en/of persoonscertificering, kunt u contact opnemen met Fred de Bruijn via (070) 30 66 800 of f.debruijn@hobeon.nl.